De schildhouders, de stenen mannen van het Belfort, krijgers uit het gemeenteleger van Gent in de 14e eeuw. In 1338 werden ze op de 4 hoeken van de toren van het Belfort gehesen. Zij dragen elk aan de gordel een schild met het wapen van Gent, een leeuw van zilver op veld van sabel, getongd van keel en gewapend van goud, met halsband, aanhangend kruis en kroon van goud, en zij omknellen elk een standaard met het destijds gebruikt sprekend wapen, een zilveren want (Ganda, Gandavum, Gand) op een veld van sabel (Jos Vermeulen-GT1972-Vol1Nr4)

Begin 14^e eeuw startte de bouw van het Belfort, dat pas rond 1380 zijn voltooiing kende en vandaag 96m hoog reikt. Het Belfort was het zinnebeeld van macht en de vrijheidszin van de stad Gent. De klokken bepaalden de werkuren van de arbeiders en werden eveneens geluid bij brand of dreiging voor de stad.

Jan Van Haelst en Filips van Beergine waren de bouwheren. Jan Broncard de schrijnwerker.

De houten klokketoren is bij herhaling hernieuwd en in 1853 door een ijzeren vervangen. In 1913 werd naar het plan van architect Valentin Vaerwyck een stenen toren ontworpen.

Klokke Roeland, de stormklok die sinds 1325 met het Belfort verbonden was, deed sinds 1378 ook dienst als uurklok. Haar luiden werd aanvankelijk voorafgegaan door 3 kleinere klokjes, de quatrillon genaamd. Door toename van het aantal voorslagklokken veranderde de naam in carillon. De dagtekening van haar doop (juni 1314) stond samen met haar naam in de klok ingegrift.

De koperen draak op het Belfort was aanleiding tot tal van verhalen doch ontdekte Julius Vuylsteke in 1872 dat er op de stadsrekening van 1377 een uitgave van 2312 pond stond vermeld voor het vervaardigen van deze draak. Het is dus een Gents fabricaat dat sinds 1377 met trots zijn functie als windwijzer en stadswaker uitvoert. Ook staat de draak symbool als schattenbewaker van het Belfort.

Een recentere bron beschrijft de draak als het waarmerk der Gentse stede en symbool voor “wijze waakzaamheid”. Het werd in de 14e eeuw vervaardigd op bestelling van het Gentse Magistraat. Sinds 1371 valt de draak te bewonderen als windvaan op de spits van het Belfort. (Ghendtsche Tydinghen 1972-vol1, nr4)

Toen in 1839 de draak voor restauratie van het Belfort verdween bleek deze in erbarmelijke staat. Bij een optocht in 1849 werd de draak dan maar opgevoerd en verscheen er een versje over in de krant : “Onze schone gentsche drake, Dat bevallig lieflijk dier, Kreeg den bleus op haar kake, En zij was zot van plezier, Want zy mogt de straet beryden, En eens komen uit het kot,Waer zy reeds zoo lange tyden, Zat te weenen om heur lot. Wat plezier, Wat plezier, Onze draek gaet op den zwier!

De documenten waarin de rechten en vrijheden van de Gentenaar beschreven staan (charters/privileges) worden sinds 1408 bewaard beneden in het secreet, een versterkte overwelfde zaal. In een kast met achttien schuiven waren 3 sleutels beschikbaar : één voor de baljuw en twee voor de hoofdschepenen.

In 1578 verhuisden de privileges naar het Gentse stadhuis na eerder in 1539 naar de Rekenkamer van Rijsel te zijn overgebracht.

Het afgewerkte Belfort nam in 1442 de taak over als eerste uitkijktoren van de St.-Niklaaskerk. De torenwachters verhuisden mee naar het Belfort waar zij samen met de klokkenluiders hun functie zouden vervullen tot 1869. Samen met de vier speelmannen of schalmeiers en de zes stadstrompetters behoorden zij tot het “korps der stadswakende mannen”.

Boven het secreet bevinden zich 2 verdiepingen waar de wachters zich konden verwarmen na een wachtbeurt. Elk uur moest er uit elke hoek van de galerij rondgebazuind worden om aan te tonen dat ze hun werk goed deden. Hun voornaamste taken waren alarm slaan in geval van brand, de klokken luiden bij groot gevaar en uitkijken voor vijanden.

———-

Die ene dag dat de twee torens van Gent versmelten: “Een uniek moment dat maar weinigen kennen”

Bert Staes | Het Nieuwsblad

24.6.2022 – Je moet er op de juiste dag bij zijn, maar deze week was het opnieuw zover: het moment waarop de schaduw van het Gentse belfort perfect op de toren van de Sint-Baafskathedraal valt.

Het verschijnsel doet zich elk jaar voor rond de astronomische start van de zomer: de zon die het belfort projecteert op de kathedraal. De twee torens van Gent waren ooit concurrenten: de ene het symbool van de kerkelijke macht, de andere van de burgerlijke macht. Maar nu versmelten ze, eventjes.

“In de periode rond de langste dag van het jaar valt de schaduw van het belfort bij zonsondergang altijd perfect op de toren van de Sint-Baafskathedraal”, zegt fotograaf Stijn. Hij was er dinsdag op exact het juiste moment bij. “Het is een uniek verschijnsel in België waar weinig mensen van op de hoogte zijn. Je hoeft niet altijd ver te gaan om iets speciaals te zien.”

Stijns foto’s zijn te zien via Instagram of travelformotion.com