Tierenteyn

“Tierenteyn” staat symbool voor een straffe mosterd, maar evenzeer voor de prachtige en unieke locatie wijd en zijd gekend. De lange geschiedenis startte in het begin van de 19de eeuw, meer bepaald 1818, toen ene Petrus Tierenteyn zijn eerste mosterd fabriceerde. De start van de mosterdzaak in de 19de eeuw is te situeren in de omgeving van de Brugsesteenweg. Wie vanuit de Brugsepoortwijk produkten wilde verkopen in Gent-stad moest in die periode (tot 1860) tol betalen aan de stadspoorten. Wellicht daarom installeerde Tierenteyn een winkel voor de verkoop van zijn mosterd in het centrum van de stad aan de ‘Marché aux Légumes’. Mogelijks een overname van de kruidenierswinkel Ramon en Van Geem of van een huis ernaast. Bijzonder is dat het interieur van de winkel intakt bleef, en de mosterd is er nog altijd even straf.

Er resten weinige exacte gegevens over die beginperiode. Wij kennen wel uit de archieven een aanvraag in 1842 tot het installeren van een stoommachine in de “Faubourg de la Porte de Bruges”, de eerste vestigingsplaats van de firma Tierenteyn.

De winkel is nu gevestigd in een gebouw nr.3 dat de huisnummering Groentenmarkt volgt alwaar de gevel fier de naam Vve Tierenteyn vermeld, het huisnummer en moeilijk zichtbaar een sobere koperen maansikkel. In ‘Bouwen door de eeuwen heen” lezen we dat de kelder, bereikbaar via een buitentrap met luik, ‘romaans’ is en voorzien van gedeeltelijk bewaarde zuiltjes met krulkapitelen. Eveneens zou de mostaardhandelaar er sinds 1883 gevestigd zijn.

GenttierenteynmVanderhaeghenFb

Wat als volgt is te verklaren. In de uitspringende huizenrij die de naam Korte Munt draagt, staat er nog een tweede huis (kantoorhandel Timmermans) met een halve maan op de gevel. Gelukkig bleef die maan, een lachend exemplaar, bewaard in een fronton boven het balkon aan de eerste verdieping onder een mooie rococo klokgevel. De gevel verkreeg zijn huidig uitzicht in 1746 en de sculpturale vulling dateert uit de 19de eeuw toen de zaak “A la demie Lune” er gevestigd was. Vermoedelijk was dit de eerste vestigingsplaats van Tierenteyn in het stadscentrum. Deze laatste straat telt slechts drie huizen op de oude rooilijn. Meer naar de Korenmarkt toe werden de huisgevels ca. 1950 afgebroken ten behoeve van het tramverkeer en aanzienlijk achteruit tegen betonnen winkelruimtes gereconstrueerd.

De mosterd zat in de genen want ook zijn drie zonen waren aanvankelijk door de mosterdmicrobe te pakken. Felix vestigde zich in Antwerpen in tegenstelling tot zijn broers Franciscus August en Ferdinand die Gent trouw bleven. August richtte zich meer op winkelverkoop aan particulieren terwijl Ferdinand het grootser aanpakte met de bevoorrading van groothandelaren.

Al rap sloot de Antwerpse vestiging van Felix zijn deuren. Het gerucht dat er een overeenkomst bestond waarbij Ferdinand geen particuliere verkoop in Gent mocht voeren is onjuist. Er bestaat namelijk geen enkele bron die deze bewering kan staven.

Richard en Edmond Tierenteyn, beide zonen van Ferdinand, zetten de zaak verder. Edmond verhuisde naar Brussel waar alle bedrijvigheid na 1 generatie werd stopgezet. In Gent zorgden Richard en kleinzoon Ferdinand voor de continuïteit van de mosterdverkoop. In 1939 kwam Ferdinand te overlijden maar had geen nakomelingen en dus ook geen opvolger.

Ferdinands vrouw Zoé Ghesquière verkocht de zaak aan Fredegand Meireleire. Zijzelf hertrouwde met de nonkel van haar man Felix Tierenteyn, die samen met zijn zus Zulma eigenaar was van de mosterdwinkel aan de Groentenmarkt. Ondanks de productie in vreemde handen kwam veranderde de bereidingen van de mosterd als de traditie eromheen niet.

Het bedrijf Ferdinand Tierenteyn verhuisde in 1956 naar een nieuwe gebouw in de Sparrestraat alwaar een eigen afdeling voor de productie van azijn werd opgericht. Zowel dochter Rolande Meireleire als haar zoon Guy Mortier zorgden ervoor dat de Gentenaren wel wisten waar Abraham de mosterd haalde.

In 2008 nam de productie van azijn een einde wegens te kleinschalig. Samen met zijn vrouw Christine Imschoot besloot Guy de zaak in 2009 van de hand te doen.

Bernard Desrumaux kocht de zaak op en verhuisde de productie op 19 december 2011 naar de Europalaan in Deinze. Daar was de infrastructuur aangepast aan de hedendaagse noden. De maatschappelijke zetel van Tierenteyn bleef in Gent gevestigd.

gentmosterdeddylevis

LOFZANG VAN DE MOSTERD

Het is vrij algemeen bekend
tot 1000 uren buiten Gent
dat allerlei grote en kleine heren
proberen mosterd te fabriceren.
Zij doen het met een ernstig gezicht
als deden zij zowaar hun plicht
door zaden te malen en te mengen
in de hoop van mosterd voort te brengen.
Maar tot hun allergrootst verdriet
gelijkt dat goedje op mosterd niet.
Het doet een mens niet niezen maar braken
er kreten van verwensing slaken.
Zo vrienden, neemt een kloek besluit,
smijt dat vergift het venster uit,
eet mosterd van TIERENTEYN FERDINAND,
veruit de bekwaamste fabrikant
van ons beminde Belgenland.

Willem Elsschot


Bronnen:

Lofzang van de mosterd – Willem Elsschot (Eddy Levis-Facebook)

Ghendtsche Tydinghen 2017 – Vol46 N°1