Shoppingcenter Gent Zuid

Tot 1835 kenmerkte deze omgeving zich als laaggelegen braakland gebruikt als bleekweiden voor de katoenindustrie. Hier op de Muinkmeersen, tot 1796 eigendom van de monniken van de St-Pietersabdij, verrees op 28 september 1837 het station Gent-Zuid als eindstation van de lijn Gent-Mechelen.

Met de bouw van het vroegere Zuidstation transformeerde deze omgeving tot de uitgangsbuurt bij uitstek met vele cinema- en feestzalen.

Het multifunctioneel Urbiscomplex is gelegen tussen het Woodrow Wilsonplein, de Kuiperskaai en de Oudescheldestraat. Na aanvang in 1991 van de afbraakwerken verrees een 3-tal jaren later een impressionnant gebouw uit de steigers. Naast het Shopping Center Zuid zijn er het Provinciaal Administratief Centrum, appartementen, kantoorruimtes en een ondergrondse parkeerruimte voorzien.

Daar Gentenaars niet echt te vinden zijn voor winkelcomplexen kreeg het Urbis-project veel negatieve kritiek te slikken. Mede door de afbraak van de vele cinemazalen en vooral van het Scala, ook gekend als het Coliseum of Grand Palais Valentino. Dit art-nouveau gebouw was eind 19e eeuw opgetrokken en in 1911 door Geo Henderick, leerling van stadsarchitect Charles Van Rysselberghe, in alle ere hersteld. Theater, feesten, optredens, bokswedstrijden, … dit gebouw kende vele doeleinden. Uiteindelijk is voor de gehele omgeving de methode van de grove borstel toegepast.

Valentino – Scala – Wintergarten – Coliseum

In 1884 diende Jeanette Schauvlieghe, eigenares van grond aan de Kuiperskaai, een bouwaanvraag in voor een huis met balzaal. Het gebouw, “Grand Palais du Valentino”, speelde een belangrijke rol bij socialistische en antisocilalistische politieke meetings en manifestaties. In 1906 brak er brand uit en na de heropbouw werd de naam veranderd in Scala. Het succes van de zaal deed de eigenares besluiten de zaal in Art Nouveaustijl te verbouwen. Architect Georges Henderick (Sint-Amandsberg 1879 – Gent 1957), die zich als de laatste erfgenaam van de Wiener Secession beschouwde en ook cinema Capitole bouwde, vormde de zaal om tot een geniale weerspiegeling van de tijdsgeest, één van de hoogtepunten van de art nouveaustijl in Vlaanderen.

In 1913 werd de naam nogmaals (met het oog op de Duitse toeristen die naar de Wereldtentoonstelling van 1913 zouden komen) veranderd in Wintergarten. Toen de Duitsers in 1914 ons land binnenvielen, kwamen de militairen in de Wintergarten naar films kijken, maar enige tijd later vonden er relletjes plaats waarbij het meubilair van Wintergarten kort en klein werd geslagen. De zaal sloot haar deuren en deed dienst als noodhospitaal. In 1921 gingen de deuren weer open en de zaal heette nu Coliseum. Een zaal voor een volks publiek. De zaal werd gebruikt voor variété-optredens en filmvoorstellingen. B-films, waarbijde toeschouwers luid commentaar schreeuwden naar het scherm als ze niet akkoord waren met de loop van het verhaal. Ook operettes, tombola’s, sinterklaasfeesten, wonderdokters en schoonheidswedstrijden waren aan de orde.

Vanaf de jaren 1920 werd het ook een indoorsporthal. Men beoefende er verschillende balspelen, er was een piste voor rolschaatsers en dansers, maar de zaal kreeg vooral naam en bekendheid door om de 14 dagen boks- en catchwedstrijden te organiseren op donderdagavond, dit van september tot april. Bekende namen waren Stan Reypens, Emile Delmine, Dewitte Engel en Sus La Brosse. Daar kwam telkens meer dan duizend man op af, met bussen vanuit Antwerpen en Brussel en lokaal vooral mannen uit de buitenwijken zoals de Brugse Poort en de Muide. Er waren ook internationale worstelwedstrijden voor vrouwen. En dat ging zo door tot eind van de jaren 1950.

Vanaf de jaren 1960 ging het gebouw geleidelijk teloor, het stond leeg en geraakte in verval, de ordonnantie bleef behouden maar de prachtige art nouveau decoratie verdween. Het gebouw werd samen met het hele huizenblok afgebroken om plaats te maken voor een megalomaan Urbisproject Shopping Center Zuid, waarvan de provincie de linkerhoek President Wilsonplein-Vlaanderenstraat inneemt voor administratieve doeleinden. De spanten van het Coliseum zijn geïntegreerd in dit Urbisproject.

Nagenoeg alle belangrijke art nouveaugebouwen, o.a. ook het Volkshuis van Horta en de Sint-Pieterstoren van Van Hoecke-Dessels zijn verdwenen als slachtoffer van de grondspeculatie. Op de Kuiperskaai, met zijn nachtbars in de eerste helft van de 20e eeuw, daarna tot het einde van de jaren 1970 het uitgaanscentrum van de stad,verdwenen één na één dancings (Queens, Weinstube, Old Wheel, De Kelder, de Zolder, Don Carlos…). en de straat verloor alle belang.Ook de cinema’s aan het Zuid (Capitole, Century, Select) gingen mee tenonder. De straat en omgeving verloren alle belang.