Lam Gods

Het polyptiek retabel (veelluik als versierde opbouw achter een altaar) “De aanbidding van het Lam Gods” is in 1432 door schilder Jan Van Eyck afgewerkt. Het is een meesterwerk dat de adoratie voor het mystieke “Lam Gods” voorstelt.

Het initiatief voor dit indrukwekkende kunstwerk lag bij Jans’ broer Hubert die in 1420 de opdracht aanvaardde voor rijk handelaar en financier Joost Vijd. Echter in 1426 overleed Hubert waardoor Jan het schilderij afwerkte. Het meet 8.95 meter in de breedte en 3.47 meter in de hoogte.

Afkomstig uit een Vlaamse patriciërsfamilie was Joost Vijd getrouwd met Lysbette Borluut, eveneens komende uit een voorname patriciërsfamilie van wolhandelaren uit het Gentse. Beiden worden trouwens afgebeeld op het doek. Naast schepen van Gent en voorschepen van de Keure was Joost ook nog een vertrouwensman van Filips de Goede, Hertog van Bourgondië. Hij verkreeg ook de functie van kerkmeester van Sint-Jan, de huidige St.-Baafskathedraal.

Rondom het koor van de toenmalige Sint-Jankerk bevinden zich verschillende kapelletjes die bestemd waren voor de rijken. Die deden dienst om op een rustige manier de eucharistieviering te volgen of voor privé-missen. Ook kon er een grafkelder worden voorzien.

Voor de opsmuk van zijn kapel nam Joost Vijd de beslissing een schilderij te laten maken betreffende het offer van het Lam Gods dat zou leiden tot de verlossing van de mens. Hierbij doet hij beroep op Hubert Van Eyck, één der beste Vlaamse schilders. Het was het begin van een onwaarschijnlijk verhaal dat tot op de dag van vandaag nog steeds intrigeert.

Immers, in de nacht van dinsdag 10 april op woensdag 11 april 1934 worden 2 panelen van het Lam Gods gestolen uit de St.-Baafskathedraal nl. het paneel van de Rechtvaardige Rechters en het paneel van Johannes de Doper. Op 29.5.1934 wordt in een brief aan het bisdom een depotbiljet van het bagagekantoor van het Brusselse Noordstation meegestuurd. Daar wordt het paneel van Johannes de Doper teruggevonden. Voor teruggave van het andere paneel wordt 1miljoen frank gevraagd. Op 5.7.1934 wordt het gevraagde bedrag gehalveerd en zelfs verminderd tot 400.000fr. Indien tegen 28.7.1934 geen oplossing wordt gevonden zou het paneel van de Rechtvaardige Rechters voorgoed verdwijnen. En zo geschiedde. Het paneel is nooit teruggevonden.