St.-Jacobs

De St.-Jacobskerk is het oudste romaanse kerkgebouw in België. Het herbergt o.a. het praalgraf van de Gentse verloskundige Jan Palfijn.

Vanaf de 7^e eeuw bestond er reeds een kerk toegewijd aan de heilige Jacob. In de documenten betreffende deze bidplaats zijn er echter geen verwijzingen naar de bouw van de oorspronkelijke kerk als naar de latere constructie van de St.-Jacobskerk.

De drukte kenmerkend voor deze plaats was aanleiding voor de bouw van de St.-Jacobskerk. De vele pelgrims op weg naar Santiago (Sant-Iago = Sint-Jacobus) de Compostela ( compostela = begraafplaats) versterkten nog dit voornemen. Bedevaarten werden ondernomen als boetedoening, bezinning, om vergiffenis van zonden te krijgen (aflaten), om een gunst te bekomen, danken voor genezing, uit pure devotie, nakomen van een belofte, … .

Om twee redenen namen vanaf de 11e eeuw pelgrimstochten naar Santiago de Compostelo toe. Het is na Rome de enige plaats waar zich een stoffelijk overschot van een discipel van Jezus zou bevinden. Volgens een legende ligt de apostel Jacobus er begraven. Bijkomend was een bedevaart naar Jeruzalem veel te gevaarlijk geworden door de inval van de Turken.

In 1093 werd een eerste kerk aan St.-Jacobs geconstrueerd. Deze brandde in 1120 volledig af waarna het in steen werd opgetrokken. Deze gebedsplaats onderging in de loop der eeuwen vele verbouwingen die haar tot een impressionant bouwwerk transformeerde. Het interieur had zwaar te lijden ten gevolge de verschrikkelijke “Beeldenstorm” in 1566.

14 november 1656. Geboorte van Hubertus Raelen. Hij was de eerste Gentenaar die Primus werd aan de Universiteit van Leuven in 1677. Als zoon van een hoedenmaker werd hij geboren in de St-Jacobsparochie. Hij was een oud-leerling van het College der Augustijnen. Hubertus overleed op 8 mei 1721 en begraven in het familiegraf in de St-Jacobskerk.

Het kerkhof aan de St.-Jacobskerk verdween nadat Jozef II in 1784 de parochiale kerkhoven binnen Gent afschafte. Een laatste rustplaats werd hun toegewezen “buiten de Dampoort”, meer bepaald in de Wasstraat.

Bij St.-Jacobs staat bekend om zijn antiekmarkten (prondelmarkt) elke vrijdag-, zaterdag- en zondagochtend. Van oudsher verkoopt men hier tweedehandszaken en rond 1896 gebeurde dat ’s vrijdags ook op de Vlasmarkt.

In de 19e eeuw was het ook de geliefde plaats voor de marktzangers die aan de hand van een rolprent het publiek op de hoogte brachten van het nieuw uit de streek.

De kolom op het plein is een creatie van Walter De Buck ter ere aan Karel Waeri (1842-1898), “Den Gentschen Béranger”, een beroemd Gents volkszanger. In zijn liederen bezong hij niet alleen het leven van de volksmens maar spuide hij ook bijtende en satirische kritiek op de machtsmisbruiken in de samenleving en de kerk.

Walter De Buck, wereldberoemd in Gent, gaf in 1969 nieuw elan aan de Gentse Feesten door aan het St.-Jacobs festiviteiten te organiseren. Zijn lied “’t Vliegerke”, het Gentse volkslied bij uitstek, is bekend door elke autochtone inwoner van Gent. Hij is de oprichter van “vzwTrefpunt”(1962), een organisatie in het teken van de kunst en verantwoordelijk voor verschillende activiteiten tijdens de “Gentse Feesten”.

———-

Bron:

Ghendtsche Tydinghen 2010 – Vol39 N°2