Amerikaanse president tijdens de “Groote Oorlog”
14.7.2014 – Ooit al gehoord van het Woodrow Wilsonplein? Wellicht zegt ‘t Zuid u meer, want het is genoemd naar het voormalige station Gent-Zuid. Het plein kent een turbulente geschiedenis die teruggaat tot halverwege de 19de eeuw. Voor het plein werden vele plannen bedacht en uitgevoerd, maar het is ook de figuur naar wie deze Gentse plek is vernoemd die de plaats historisch maakt. Wie was Woodrow Wilson en wat was zijn rol tijdens de Groote Oorlog?
De Eerste Wereldoorlog heeft niet alleen sporen nagelaten buiten de frontstreek. Ook pleinen en straten in Gent waren ooggetuigen van de Duitse opmars in België. Op 12 oktober 1914 vielen de Duitsers Gent binnen. Een dag later werd de Duitse vlag aan het stadhuis gehesen. Gent werd beschouwd als doorvoerplaats van manschappen en materiaal. Duitse bezetters maakten het leven van Gentenaren bikkelhard.
Vandaag nog vertellen oorlogsmonumenten, zoals graven en gedenktekens op de Westerbegraafplaats, de Gentse geschiedenis van beide wereldoorlogen. Te midden van deze begraafplaats staat een monument ter ere van de Duitse zeppelin LZ-37 die in 1915 gebombardeerd werd boven Sint-Amandsberg. Ook is het huidige Woodrow Wilsonplein gelinkt aan WOI, want het draagt de naam van een wereldleider in de tijd van de vredesbesprekingen na de oorlog die een einde moest maken aan alle oorlogen.
Wilsons’ successen
‘We are not put into the world to sit still and know, we are put in it to act”, aldus Thomas Woodrow Wilson, de 28ste Amerikaanse president in rij na zijn voorgangers Theodore Roosevelt en William McKinley. Hij was de eerste Amerikaanse president die ons land bezocht. Op 18 en 19 juni in 1919 kwam hij naar Brussel, Charleroi, Mechelen en Leuven. Hij ontmoette koning Albert en bezocht het parlement.
In 1912 werd de democraat verkozen tot Amerikaanse president. Hij voerde campagne met de slogan “New Freedom” die verwees naar een reeks hervormingen. Toen in 1914 de Groote Oorlog in Europa begon, probeerden de Verenigde Staten neutraal te blijven. Daarom speelde het buitenlandse beleid een belangrijke rol tijdens de verkiezingen. In 1916 werd Wilson met een grote meerderheid herverkozen.
He kept us out of war
Woodrow Wilson. Die slogan, gericht naar de Amerikanen die tegen Amerikaanse inmenging in Europa waren, leverde hem zijn herverkiezing op.
Veertien Punten
Toen Duitsland in 1917 een duikbotenoorlog verklaarde en hierbij vier Amerikaanse schepen gezonken waren, stelde Wilson als president dat Amerika niet neutraal kon blijven in de Groote Oorlog. De Duitsers, die de ogen op België hadden gericht en Mexico warm maakten om een oorlog te beginnen tegen Amerika, zorgden ervoor dat de VS steeds meer de kant van de geallieerden begon te kiezen.
Wilson verklaarde in 1917 de oorlog aan Duitsland. ‘Het is een afschuwelijke zaak, dit grote vreedzame volk ten oorlog te voeren, de gruwelijkste en rampzaligste van alle oorlogen, waarin de beschaving zelf op het spel lijkt te staan.’ Dat zei hij tegen het Congres toen hij om een oorlogsverklaring vroeg. In 1917 was de landing van de eerste Amerikaanse troepenmacht in Frankrijk een feit. Wilson was ervan overtuigd dat wat hij deed juist was.
In 1918 ontwikkelde de Amerikaanse president een vredesplan bestaande uit veertien punten waarin de oprichting van een algemene Volkenbond, een organisatie van staten voor collectieve veiligheid, werd aangehaald. Het bieden van wederzijds garanties van politieke onafhankelijkheid en territoriale integriteit gold zowel voor kleine als voor grote staten. De punten werden opgesteld in het kader van de vredesbesprekingen van Versailles.
Blijvende Wilson-vrede
Nadat Duitsland in november 1918 de wapenstilstand ondertekende, ging Wilson naar Parijs om een blijvende vrede te bewerkstelligen. Zijn uitstap naar Europa werd bekritiseerd door zijn tegenstanders. Hij overtrad volgens hen de grondwet. Zijn aanhangers hadden er ook angst voor dat de inmenging van de Amerikaanse president in de vredesonderhandelingen negatieve gevolgen zou hebben. Nog nooit eerder was een Amerikaanse president tijdens zijn ambtsperiode naar Europa geweest. Wilsons overtuiging nam de bovenhand: blijvende vrede was even belangrijk als het winnen van de oorlog.
Wilson werd gehoord, door liberalen en pacifisten, maar ook door de politieke en diplomatieke elite in Europa. Pleinen, straten, stations en parken droegen Wilsons naam. Op affiches stond ‘Wij willen een Wilson-vrede’ te lezen. Later presenteerde hij ook aan de Amerikaanse Senaat het Verdrag van Versailles, inclusief de Volkenbond, maar de verkiezingen van 1918 hadden het evenwicht in het Congres verschoven naar de Republikeinen. Door een gebrek aan stemmen faalde het verdrag in de Senaat. De Verenigde Staten werden geen lid van de Volkenbond.
In 1919 werd de Amerikaanse president voor zijn inspanningen bekroond met de Nobelprijs voor de vrede. Tegen de waarschuwingen van zijn dokters in, maakte Wilson een nationale rondreis om het publiek warm te maken voor het verdrag. Hij stierf hierbij in 1919 bijna aan een beroerte. Zijn tweede vrouw Edith Bolling Galt verzorgde hem. In 1924 stierf Wilson op 67-jarige leeftijd in Washington. Met de Volkenbond als voorloper van de Verenigde Naties verwijst de naam Wilson vandaag naar veel meer dan een Gents plein.
———-
Bronnen :
https://www.standaard.be – Kelly Van Eeckhoudt 14 juli 2014
https://inventaris.onroerenderfgoed.be
Universiteit Gent: http://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/457/598/RUG01-001457598_2011_0001_AC.pdf
Boek: Parijs 1919. Zes maanden die de wereld veranderden. Door Margaret MacMillan
DE KUIP - GENT (Belgium) 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.