Klein Raamhof

Eertijds gekend als Kleine Ramen en uitkomend op de Houtlei. Dit straatje bevindt zich tussen Ramen en de Luxemburgstraat.

1994. Op de hoek van het Klein Raamhof, aan de noordzijde, staat een vrij oude woonst die kortgeleden gerenoveerd werd maar niet zoals het hoort. Het karakter van deze woonst is hierdoor voor een groot deel verloren gegaan. Er moet ook daar zeker een oude kern geweest zijn. Het gebouw bezit overigens grote en zeer oude kelders. Op de andere hoek van het Klein Raamhof, aan de Zuiderkant, staat een grote woning met bepleisterde gevel die aan de afbraak van de oostzijde van de grote Ramen, waarover we het eerder hadden, ontsnapt is. Daar bevinden zich thans lokalen die behoren tot het gebouw, gelegen aan de Poel nr. 17 waar de Rijksmuziekacademie gevestigd is.

In het Klein Raamhof zelf staan een aantal huizen waarvan sommige kortgeleden verbouwd en gemoderniseerd werden. Onze aandacht gaat in het Klein Raamhof vooral uit naar het groot gebouw aan de rechterkant van de straat. Het gaat om een schoolgebouw dat dateert van 1901 en dat er kwam nadat de Houtleigracht in 1899 gedempt werd en er op de aangewonnen grond gebouwd werd. Daar was vroeger de stedelijke lagere en kosteloze meisjesschool Ramen gevestigd. Sinds een paar jaar verstrekt het gebouw onderdak aan een schoolmuseum. Het historisch archief- en documentatiecentrum van het stedelijk onderwijs met een permanente tentoonstelling “DE SCHOOL VAN TOEN”. Hier herleeft een stuk verleden, een stuk Gentse schoolgeschiedenis.

Naar de hand van Anneke Cocriamont verscheen hierover een interessant boekje:“Klein Raamhof Gent. Biografie van een stadsschooltje”. Voor oude Gentenaars die minder goed vertrouwd zijn met de talloze straatnaamwijzigingen er even aan herinneren dat het gaat over het schooltje in de Kleine Ramen. Het dateert van 1901-1902 en werd gebouwd door stadsarchitect Charles Van Rysselberghe. Het was aanvankelijk een meisjesschool. In de jaren 1980 van de vorige eeuw besloot het stadsbestuur dit schooltje te sluiten omdat het niet meer beantwoordde aan de hygiënische normen.En dan stelde zich het probleem; wat te doen met een leegstaand schoolgebouw? Velen dachten aan de gemakkelijkste politiek: slopen en de ruimte vrijmakenvoor de bouw van appartementen. Enkelen met meer visie konden dat evenwel beletten en kwamen voor de dag met een uitstekend voorstel: laat er ons een onderwijsmuseum van maken, een historisch archief. De perfecte oplossing.Het is toch wel leerrijk voor de huidige en de komende generaties te weten hoe een klas er vroeger uitzag met die oude schoolbanken, die reeks inhoudsmaten, die wandplaten de vrije loop lieten aan de fantasie van de kinderen en die bij velen onuitwisbaar in hun geheugen geprent bleven.

Het museum kwam er dankzij de inzet van een kleine groep gedreven enthousiaste werkers. Het kende onmiddellijk succes en ouderen zagen met nostalgie hun porseleinen inktpotten terug die bevestigd waren in de rechterbovenkant van hun lessenaar. In gedachten doopten zij er terug hun “ballonpen” in. Zij waren zelf misschien één van die deugnieten die er een brokje “carbure” (vroeger klassiek materiaal voor fietslampen) lieten in vallen zodat de inkt in het potje begon over te koken.

Alles goed, iedereen tevreden? Neen, toch niet want in 2001 vond de toenmaligeSchepen van Onderwijs Freya Van den Bossche dit museumpje maar niets en wou het laten slopen. Een onmiddellijk massaal protest kon dit rampzalig project verijdelen. Het boekje telt 126 bladzijden en bevat,buiten een 20-tal zwart-wit foto’s ook nog een 110-tal kleurenfoto’s. Het kost18 €en is te bekomen in “De School van Toen” in het Klein Raamhof.

Ook inzake onderwijs heeft onze stad een eigen geschiedenis. In de loop van de 19de eeuw leverde Gent immers aanzienlijke inspanningen ter bevordering van het volksonderwijs. Zo werd in Gent in 1828 een kosteloze school voor jongens opgericht terwijI er in 1833 ook twee kosteloze meisjesscholen kwamen. Op sociaal vlak was dat zeer belangrijk want deze scholen beperkten er zich immers niet alleen toe om de kinderen te leren lezen, schrijven en rekenen. Er werd eveneens naar gestreefd te zorgen voor de geestelijke ontplooiing, voor de bescherming van het kind en voor de bevordering van de hygiëne.

Het Schoolmuseum in het Klein Raamhof verdient ruime belangstelling en is een bezoek zeker waard. Het moet in ieder geval gevrijwaard worden. We nemen er akte van dat het plan van enkele jaren terug om aldaar een parking aan te leggen definitief opgegeven werd. De school in het Klein Raamhof waar het museum en de permanente tentoonstelling zijn ondergebracht behoort tot de geschiedenis en moet de nodige bescherming genieten. Het was met een vleugje weemoed en met veel goede herinneringen aan een lang vervlogen tijd dat we “De School van Toen” verlieten waar we op zeer voorkomende en vriendelijke wijze werden te woord gestaan door Juffr. V. Bultereys, beheerder. Aan het einde van het Klein Raamhof belanden we in een deel van de Luxemburgstraat waar enkele kleine huisjes staan, de ene bewoond, de andere niet.

Op 14 november 2016 is Stadsarcheologie Gent een archeologisch onderzoek gestart aan het Klein Raamhof, voorafgaand aan de aanleg van nieuwe rioleringen. De archeologische werkput bevindt zich vlak bij de ingang van ‘De School van Toen’.

Vroegere opgravingen in de Brouwersstraat en de Peperstraat gaven al een eerste inkijk in achtererven van middeleeuwse bewoning. De eerste bevindingen aan het Klein Raamhof brengen de onderste bouwlagen van de gesloopte huizen in beeld.

———–

Bron:

Ghendtsche Tydinghen 1994 – Vol 23 N°3

Ghendtsche Tydinghen 2013 – Vol42 N°1

persruimte.stad.gent