Napoleon de Pauwbrug

16 mei 1852. Inhuldiging van de De Pauwbrug. Deze brug verbindt de St-Machariusstraat met de Kasteelkaai die in 1942 herdoopt werd in Hagelandkaai. In 1828 lag daar nog een houten draaibrugje. In 1852 werd bet vervangen door een metalen constructie die genoemd werd naar Schepen Napoleon De Pauw.

De  Napoleon de Pauwbrug ligt over de Napoleon de Pauwvertakking of in de Gentse volksmond het Pauwvaardeken, de doorsteek van de Leie aan de Portus Ganda richting de zwaaikom/Achterdok (Kanaal Gent-Terneuzen) aan de Dampoort. Ze maakt de doorgang mogelijk van de Jan van Gentstraat halverwege Hagelandkaai naar de St.-Machariusstraat aan de Schoolkaai. In de volksmond is ze gekend als het “Kasteelbrugje”.

De naam verbonden aan de brug is ontleend van Napoleon-Liévin Bernard de Pauw, zoon van Bernard de Pauw en Sophie Bauwens, de zus van Lieven Bauwens. Volgens sommigen een aangenomen zoon. Lieven Bauwens was trouwens zijn dooppeter. Samen zouden zij in het Gentse verschillende bedrijven oprichten.

Het is wel bijzonder dat de zoon van Napoleon De Pauw eveneens Napoleon heette. Het waren alle twee gekende figuren en het viel regelmatig voor dat wat de vader deed toegeschreven werd aan de zoon, en omgekeerd.

Napoleon De Pauw werd geboren te Gent in 1800 en was een neef van Lieven Bauwens langs moeders zijde. In 1823 schopte hij het tot doctor in de rechten waarna hij richting Duitsland trok om zijn intelligentie nog wat aan te wakkeren. In 1830 was hij orangist. Bij zijn terugkeer vestigde hij zich als advocaat te Gent.

Vanaf 1842 doceerde hij een cursus in de wijsbegeerte aan de Gentse universiteit. In 1845 werd hij buitengewoon hoogleraar en in 1854 gewoon hoogleraar. Hij was van 1842 tot 1854 schepen van openbare werken.

Hij stond in voor de ontwikkeling van het Koophandelsplein, het St.-Annaplein (toen Jacob van Arteveldeplein), het St.-Pietersplein en de aanleg van meerdere straten. Ook liet Napoleon enkele wijken saneren, zorgde voor de verbreding van het kanaal Gent-Terneuzen en liet een nieuw stapelhuis bouwen. Bij de bouw van de rijschool in de Lange Violettenstraat waakte hij over het behoud van het Klein Begijnhof . Verder zorgde hij voor de herstelling van het Belfort. Dhr. De Pauw ontwikkelde ook een nieuw mechanisme voor bruggen. In 1853 is zijn studie “Mémoire sur un nouveau système de pont mobile” gepubliceerd. De Napoleon de Pauwbrug was dan ook naar zijn uitvinder genoemd. Napoleon De Pauw stierf op 16 oktober 1859 en werd begraven op het kerkhof van Gentbrugge.

Na het graven van dit waterkanaaltje zorgde in 1828 een houten brugje, het Kasteelbrugje, voor de verbinding van beide oevers. Zondag 16 mei 1852 was er de plechtige opening van een nieuwe brug, een metalen constructie naar, zoals eerder vermeld, een ontwerp van schepen Napoleon De Pauw  hemzelf die zijn naam zowel aan het kanaaltje als aan de brug verleende.

Na de eeuwwisseling was de brug enkel nog toelaatbaar voor voertuigen met vering met een gewicht onder de 3000 kg. De vervanging van de brug was dringend en liet toe het kanaal te verbreden waardoor de funderingen van het in 1540 tot stand gekomen Spanjaardenkasteel, meer bepaald het St.-Jacobsbastion, kwamen bloot te liggen.

Over een lengte van het Portus Ganda tot aan de St.-Machariusstraat was het nodig dynamiet te gebruiken voor de verwijdering van de grondvesten. Pas halverwege 1908 was de afwerking aan en rondom de brug voltooid.

De inval van het Duitse leger in mei 1940 was aanleiding tot het vernielen van deze Napoleon de Pauwbrug. Al vlug deed een houten noodbrug dienst als overgang. De huidige brug dateert uit 1976 en bestaat uit één overspanning van 11.8m waarop het wegdek werd aangelegd. De breedte bedraagt zo’n 8.7m waarbij het maximale gewicht 3.5 ton bedraagt.

———-

Bron:

Ghendtsche Tydinghen 1977 – Vol6 N°1

Ghendtsche Tydinghen 1992

Ghendtsche Tydinghen 2001 – Vol30 N°6

Ghendtsche Tydinghen 2007 – Vol36 N°4

nl.wikipedia.org