St.-Baafsplein

De plannen van baron Emile Braun, eerst als hoofdingenieur en vervolgens als burgemeester van Gent, om meer openheid in de stad te creëren en de vele indrukwekkende architecturale gebouwen meer tot hun recht te laten komen hebben o.a. geleid naar afbraak van verschillende huizenrijen waardoor het Sint-Baafsplein in 1897 tot stand kwam.

Over de sloping van het woningenblok en tussen Belfort en St-Baafskathedraal met het verdwijnen van de eeuwenoude Regnessenstraat lezen we het volgende :

“12 januari 1897: ontwerp Braun-Van Assche. We hebben deze week aangekondigd dat de bestendige deputatie der provincie Oost-Vlaanderen het ontwerp Braun-Van Assche heeft goedgekeurd. Bijgevolg zal binnen enkele weken de hand geslagen worden aan het grote ontwerp dat de kuip der stad volkomen zal vervormen. Volgens wij vernamen zal er aanvang genomen worden met de huizen af te breken in de Regnessenstraat. Die gronden zijn nodig voor het opbouwen van de nieuwe “Vlaamse Schouwburg”. Gelijktijdig worden de huizen afgebroken in de St.-Jansstraat zodat bij het aanbreken van de zomer het Belfort en de Lakenhalle volkomen zullen ontbloot zijn. Een 3-tal bewoners van de Regnessenstraat hebben bericht ontvangen eind maart te starten met de afbraak van hun woning. Na de ontbloting van Belfort en Lakenhalle en het opbouwen van de “Vlaamse Schouwburg” worden de huizen afgebroken betreffende de Catalognestraat, de Vier Emmersstraat en de Poeldemarkt”.

Zo verdwenen dus de Regnessestraat richting Nederpolder en de Sint-Jansstraat die naar de St.Baafskathedraal liep. Op de plaats van de Regnessestraat kwam in 1899 de Koninklijke Nederlandse Schouwburg te staan.

Tegenover de schouwburg staat een monument ter ere van Jan Frans Willems, de Vader van de Vlaamse Beweging. Een jonge vrouw refererend naar Vlaanderen, het Vlaamse volk in een diepe slaap verzonken, haar doodslaap, en de jongeman die optreedt in naam van de Vlaamse Beweging die de sluiers van duisternis omheen haar opheft.

De St.-Baafskathedraal, ontstaan uit de in 941 ontworpen kapel van St.-Jan, is de oudste der parochiekerken en huist vele belangrijke kunstwerken waaronder het drieluik van Justus van Gent (1435-1480) en het wereldbefaamde veelluik “De aanbidding van het Lam Gods” (1432) van de gebroeders Jan en Hubert van Eyck. Het orgel met zijn 5849 orgelpijpen is één der indrukwekkendste en belangrijkste van het land.

Keizer Karel, in 1500 in deze kathedraal  gedoopt, hief in 1540 de St.-Baafsabdij op en liet het kapittel (kloosterraad) overbrengen naar de St.-Janskerk. Het verkreeg toen de naam van collegiale kerk van Sint-Baafs  om in 1559 als St.-Baafskathedraal haar definitieve naam te verkrijgen.

Vanop het St.-Baafsplein zijn vooral de Lakenhalle, het Belfort en de St.-Baafsabdij te bezichtigen. Drie indrukwekkende gebouwen die Gent als grootstad benadrukken.

Het Belfort stond symbool voor de Gentse autonomie. Deze prachtige constructie is opgetrokken in de 14e eeuw. De houten klokketoren is bij herhaling hernieuwd en in 1853 door een ijzeren vervangen. In 1913 werd naar het plan van architect Valentin Vaerwyck een stenen toren ontworpen. De koperen draak uit 1377, in Gent zelf vervaardigd, vervult trots zijn functie als windwijzer.

De Lakenhal was eerst gevestigd op de plaats van het St.-Jorishof rechtover het stadhuis. In 1425 werden de werken gestart en in eerste instantie slechts 7 van de 11 vakken voltooid. Wegens geldgebrek werd in 1445 de bouw stopgezet om uiteindelijk in 1903 de afwerking te voltooien. Het was een handelsgebouw waar de lakenmakers hun belangen verdedigden, orders plaatsten of opnamen. De halleheren oordeelden over inbreuken op voorschriften betreffende de lakenhandel.

Sinds 1613 gebruikt de St.-Michielsgilde het tweede verdiep als wapenzaal. De prachtige, gotische kelder werd ingericht als vermaakruimte.

Een bijgebouw van de Lakenhal is de Mammelokker (mamme =borst, lokken = zuigen), opgetrokken in 1741 naar een ontwerp van David ’t Kindt, alwaar de cipiers verbleven die tot 1902 de cellen bewaakten in de benedenzaal van de Lakenhal.

Boven de entree staat de ter dood veroordeelde Simon afgebeeld samen met zijn dochter die haar vader de borst gaf en hem zo van een gewisse dood redde. De rechter zou Simon uiteindelijk gratie verlenen.

Momenteel is de ombudsdienst van de stad Gent er gevestigd.

———-

Bron:

Ghendtsche Tydinghen 1972 – Vol1 N°4