Nieuwpoort

Het Nieuwpoortje strekte zich uit tussen de Kalvermarkt en de Steendam. Het betekent zoveel als “Nieuwe stad” en refereert naar de vorming van een nieuwe poort- of stadswijk die zich in de omgeving van deze straat ontwikkelde.

Geschreven bronnen gaan terug  tot 1360 waar het wordt omschreven als “in de Nieupoort”. Rond 1362 is er sprake van “in de Niewepoort”.

Dit moerassig gebied was door de vele grachten, waarin de bewoners ook nog hun afval achterlieten, ongezond om te vertoeven en de woonomstandigheden waren ergerlijk. Bijgevolg bevolkten waterrratten de vele waterloopjes, met mogelijks gevaar voor het overdragen van ziektekiemen en belangrijker, de pestbacil die door rattenvlooien worden overgedragen en sinds de 19e eeuw niet meer was voorgekomen in onze contreien.

Mensen liepen besmettingen op ten gevolge van het drinken en het eten van voedsel, gecontamineerd door fecaal besmet water (verontreinigd door menselijke uitwerpeselen). Door de bevolkingstoename en het lozen van afvalwater door de oprukkende industrie gepaard met weinig of geen stromend water in de grachten maakte de situatie er niet beter op. In 1832 werd dan ook een eerste geval van cholera vastgesteld. De bevolking nam hun toevlucht tot het aanroepen van de pestheiligen en het Onze Lieve Vrouwe. Muurkapelletjes, zoals op de hoek van de St.-Jansdreef en het Oliestraatje, herinneren ons aan die vreselijke tijden.

Uiteindelijk vertrokken vele mensen weg uit deze vervuilde omgeving en kwam er veel leegstand en verkommering.

Vroeger lag hier op de plaats van de bebouwing aan de rechterstraatkant de St-Jansvest, een gracht die door saneringswerken tussen 1892 en 1894 is gedempt.

———————

Bron:

Ghendtsche Tydinghen mei-juni 2013 – 42e jaargang nr.3